طبقهبندی منابع ديجيتال (Taxonomy)
بطور معمول منابع ديجيتال دارای محتوای مفصل و پيچيدهای میباشند همانند يک کتاب يا يک فيلم. به همين دليل بسته به کاربردهای مختلف میتوان جنبههای متفاوتی از آنها را برجسته کرد و طبقهبندی متفاوتی براي آنها در نظر گرفت. مثلا يک نسخه خطی از مثنوی را در نظر بگيريد. اين منبع ديجيتال را میتوان براساس سبک مثلا در طبقهبندی "شعر-مثنوی"، براساس ارزش مثلا در طبقهبندی "نفيس" و براساس پديدآور در زيرشاخه "مولوی" قرار داد.
از آنجاييکه محتوای انواع منابع ديجيتال نامحدود است، در سيستم آرشيو و نگهداری منابع ديجيتال نوسا امکان تعريف نامحدود طبقهبندی با ساختار درختی در نظر گرفته شده است و مسئولين آرشيو میتوانند هر منبع ديجيتال را علاوه بر دستهبندی اصلی سازمانی خود، در هر طبقهای که اهداف سازمانی صلاح بداند، قرار دهند. اين طبقهبندیها، نه تنها قابل جستجو هستند بلکه قابلیت نمايش درختی خاص هر طبقه را دارا میباشند.
در درخت طبقه بندی دو نوع موجودیت وجود دارد:
1. (Node) گره: همان شاخههای درخت طبقهبندی میباشد.
2. (Leaf) برگ: در واقع کلید میانبر(Shortcut) به یک منبع دیجیتال از درخت اصلی است که از این به بعد به آن ارجاع میگوییم.
لازم است تا در ابتدا شاخههای درخت طبقهبندی را ایجاد نمایید. برای اینکار، از منوی طبقهبندیها گزینه افزودن یا اصلاح طبقهبندیها با استفاده از درخت را کلیک نمایید.
در پنجره طبقهبندیها، از منوی بازشونده (مطابق تصویر زیر) گزینه افزودن طبقهبندی جدید را انتخاب نمایید.
هر گاه در درخت طبقهبندی نیاز به گسترش شاخهها و زیرشاخهها وجود دارد، از گزینه افزودن طبقهبندی جدید استفاده نمایید. اطلاعاتی از قبیل شرح، نوع محتوی، بخش، نوع کدینگ زیرشاخه، عبارات کلیدی، یادداشت و همچنین تصویر کوچک را میتوان به هرشاخه اطلاق نمود.
در نهایت درخت طبقهبندی (مشابه تصویر زیر) شکل میگیرد.
ارجاعات منابع دیجیتال، در شاخههای طبقهبندی جای میگیرند. جهت ایجاد ارجاعات به منبع دیجیتال، مطابق تصویر زیر از منوی بازشونده، گزینه افزودن ارجاع جدید به یک منبع دیجیتال را انتخاب نمایید.
در پنجره بازشده، از سربرگ مشخصات منبع دیجیتال اصلی، گزینه انتخاب منبع دیجیتال و سپس منبع دیجیتال موردنظر را از درخت اصلی انتخاب نمایید.
مشخصات منبع دیجیتال اصلی انتخاب شده مطابق تصویر زیر قابل نمایش میباشد. همچنین اطلاعاتی از قبیل شرح، بخش، یادداشت و عبارات کلیدی نیز را میتوان به ارجاع اطلاق نمود.
در مثال فوق کتاب فارسی خلیل در آتش که در درخت اصلی منابع دیجیتال در زیرشاخه کتاب فارسی دستهبندی شده بود، در درخت طبقهبندی موضوعی در شاخه ادبیات فارسی، به آن ارجاع داده شد. ارجاعات این کتاب میتواند در طبقهبندی هایی نظیر ناشرین، سال نشر، پدیدآورندگان و ... نیز اضافه گردد.