در هر فهرست یا گزارشی از کارها در کلاینت وب، آیکونی به شکل وجود دارد که کارکرد آن باز کردن محاوره تحلیل کارها برای آن گزارش است. برای مثال در گزارش کارهای در وضعیت مهم (شکل زیر) این آیکون را مشاهده می کنید:
مفهوم تحلیل کارها
تحلیل کارها در واقع دارای دو بخش است: یک بخش برای مشاهده اطلاعات محتوای فیلدها و داده ها آماری کارها و بخش دیگر نمایش نمودار گرافیکی این داده های آماری است. در ادامه برای روشن تر شدن موضوع، به تفصیل و با ذکر مثال به این مفاهیم می پردازیم:
مثال: گزارش کارهای در وضعیت مهم
اگر در این گزارش که در بخش قبلی معرفی شده است، تکمه تحلیل کارها را کلیک کنید، آنگاه محاوره تحلیل کارها به شکل زیر روی صفحه باز می شود:
همانطور که می بینید این محاوره از دو برگه «فیلدها» و «نمودار» تشکیل شده است که بطور پیش فرض برگه فیلدها نمایش داده می شود. در ادامه به شرح محتوای این دو برگه می پردازیم.
فیلدها
در این برگه، قرار است فهرست کارهای هر گردش کار بصورت جداگانه نمایش داده شود لذا سیستم، در لحظه، شروع به خواندن فهرست کارها می کند و در انتها فهرست ها را نمایش می دهد که این کار کمی زمانبر خواهد بود. البته مدت زمان این پروسه نسبت مستقیم با تعداد گردش کارها و کارها (تعداد فهرستها) دارد و در گزارشهای کوچک و عادی خیلی محسوس نیست. در هر صورت نمایش نهایی فهرستها به شکل زیر خواهد بود:
در این مثال سه لیست مستقل وجود دارد که هر لیست حاوی کارهای یک گردش کار خاص است. توجه کنید که ستونهای هر گردش کار، در واقع فیلدهایی هستند که در گزارش عمومی آن گردش کار درج شده است و مختص به آن گردش کار است. لازم به توضیح است که در هرکدام از این لیستها امکان نمایش اطلاعات آماری و تجمعی (مجموع، کمترین، بیشترین، میانگین) برای ستونهای عددی نیز وجود دارد که جزئیات آن در یک مستند دیگر توضیح داده شده است. بطور کلی می توانیم بگوییم که برگه فیلدها امکان مرور کلی و تحلیل محتوا و اطلاعات آماری کارهای گزارش را فراهم می کند.
مزیت اصلی محاوره فیلدها
در واقع مزیت اصلی این صفحه، امکان نمایش کارهای چند گردش کار به شکل همزمان است. یادآوری می شود که در کلاینت ویندوز، این امکان وجود ندارد و گزارش فهرست کارها (به همراه فیلدهای قابل تعریف) در هر لحظه خاص، تنها برای یک گردش کار قابل نمایش است.
نمودار
در این برگه، نمودارهای تحلیل کارها در قالب 3 نوع مختلف، نمایش داده می شود:
- نمودار کارهای هر گردش کار
- نمودار مدت زمان انجام کارها
- نمودار شاخصهای همزمانی کارهای پایان یافته
هر کدام از این نمودارها نمایانگر اطلاعات خاصی هستند که در ادامه به تفصیل به آنها می پردازیم.
1-نمودار کارهای هر گردش کار
در این نمودار میله ای، تعداد کارهای فعال و پایان یافته هر گردش کار نمایش داده می شود. به نمونه ای از این نمودار توجه کنید:
ملاحظه می کنید که تعداد کارهای فعال و پایان یافته هر گردش کار، به تفکیک نشان داده شده است.
2-نمودار مدت زمان انجام کارها
در هر گردش کار، مدت زمان انجام کارها یکسان نیست. تعدادی از کارها زودتر و تعدادی از کارها با تاخیر بیشتری انجام می شود. در این نمودار داده های آماری مرتبط با مدت زمان انجام کارهای گردش کار نمایش داده می شود. این داده ها در قالب میانگین، کمترین، بیشترین، مجموع و انحراف از معیار به نمایش در می آید. به یک مثال از این نمودار توجه کنید:
ملاحظه می کنید که در این نمودار، داده های آماری مربوط به چهار گردش کار بصورت میله های افقی و در رنگهای مختلف نمایش داده شده است که هر رنگ نشان دهنده یکی از داده های آماری است برای مثال رنگ سبز نشان دهنده کمترین مدت زمان انجام کار در یک گردش کار است.
با یک نگاه کلی به این نمودار مشخص می شود که طول میله قرمز رنگ (مجموع مدت زمان های انجام کار) برای گردش کار «کالاها» بیشتر از گردش کارهای دیگر است یعنی این که کارهای گردش کار «کالاها» در مجموع مدت زمان بیشتری طول کشیده است. یا مثلا طول میله بنفش رنگ (انحراف از معیار) مربوط به گردش کار «ارجاع و پیگیری کارها» بیشتر از گردش کارهای دیگر است به این معنی که پراکندگی مدت زمان انجام کارها در این گردش کار بیشتر است.
3-نمودار شاخصهای همزمانی کارهای پایان یافته
یادآوری می شود که در گزارش کارها در کلاینت وب، هر کار با یک نمودار میله ای نمایش داده می شود که ابتدای میله، زمان آغاز کار و انتهای مبله، زمان انجام آخرین وظیفه کار است که برای کارهای پایان یافته زمان پایان کار می باشد. حال بسته به زمانهای شروع و پایان کارها، نمودارهای میله ای ممکن است از نظر همزمانی نسبت به هم دو حالت داشته باشند: حالت اول همپوشانی و حالت دوم گسستگی است.
شاخص همپوشانی کارها
همپوشانی یعنی این که کارها در محور زمان، در بازه ای از زمان مشترک باشند. برای درک بهتر این موضوع، به مثالهای زیر توجه کنید:
مثال 1: همپوشانی کامل
ملاحظه می کنید که کار دوم (خرید کتاب) پس از کار اول شروع شده و قبل از پایان کار اول، خاتمه یافته است. در این حالت می گوییم همپوشانی کامل است لذا نمودار شاخصهای همزمانی این دو کار به شکل زیر خواهد بود:
ملاحظه می کنید که دایره مربوط به شاخص همپوشانی بطور کامل به رنگ آبی است و عدد 100 درصد را نشان می دهد.
مثال 2: همپوشانی نسبی
در این مثال، بخشی از نمودار میله ای کار اول (شرکت الف) با کار دوم (دریافت و ثبت بسته) مشترک است و به عبارت دیگر، همپوشانی کامل نیست لذا نمودار شاخصهای همزمانی برای این مثال به شکل زیر است:
ملاحظه می کنید که شاخص همپوشانی حدود 45 درصد می باشد.
سوال چالشی 1: بنظر شما شاخص همپوشانی چه اطلاعاتی را در مورد گزارش به ما می دهد؟ به عبارت دیگر همپوشانی بالا نشاندهنده چیست؟
شاخص گسستگی کارها
در قسمت قبل همپوشانی کارها را بررسی کردیم و گفتیم همپوشانی صفر به معنی این است که کارها هیچ تداخل زمانی با هم ندارند و جدا از هم شروع و پایان می یابند. اما همپوشانی صفر میزان گسستگی کارها را نشان نمی دهد لذا شاخص دیگری تعریف شده است که میزان گسستگی را تعیین می کند. در این مورد به مثالهای زیر توجه کنید:
مثال 3:
در این مثال، مشاهده می کنید که کارها به شکل گسسته انجام شده و کار اول (تعمیر بوستر ترمز)، مدت زمانی پس از اتمام کار دوم آغاز شده است. نمودار شاخصهای همزمانی برای این مثال به شکل زیر است:
ملاحظه می کنید که در این مثال، دایره مربوط به شاخص گسستگی مقدار حدود 27 درصد را نشان می دهد که حاکی از گسستگی بالا در انجام کارهاست. در مثال بعد گسستگی کمتر است.
مثال 4:
در این مثال، گسستگی کارها کمتر است. همانطور که در شکل هم مشخص شده است، کار اول در تاریخ 23/03/1403 یعنی ده روز بعد از اتمام کار دوم 23/03/1403 آغاز شده است. در هر صورت نمودار شاخص همزمانی برای این کارها به شکل زیر است:
ملاحظه می کنید که در این مثال، گسستگی کمتر شده و حدود 14 درصد است.
توضیح: همانطور که دیدید برای راحتی کار از مثالهایی استفاده شد که تنها از دو کار تشکیل شده بود. برای گزارشهای واقعی که از چندین کار تشکیل می شود، طبق الگوریتم خاصی این شاخصها برای کل گزارش محاسبه و نمایش داده می شود.
با بیشتر شدن تعداد کارها، احتمال وجود هر دو شاخص همپوشانی و گسستگی بیشتر می شود. برای مثال به گزارش زیر توجه کنید:
در این گزارش، هم گسستگی و هم همپوشانی وجود دارد لذا نمودار شاخصهای همزمانی برای این گزارش به شکل زیر است:
ملاحظه می کنید که در این گزارش هر دو شاخص همزمانی وجود دارد اما شاخص همپوشانی بزرگتر از شاخص گسستگی است.
امکان تحلیل کارهای منتخب
علاوه بر امکان گزارش همزمانی برای تمام کارهای موجود در گزارش، امکان گزارش گیری از کارهای منتخب نیز وجود دارد. در هر گزارش کارها، یک چک باکس در سمت راست هر کار وجود دارد که می توانید با تیک زدن این چک باکس، آن کار را برای گزارشگیری انتخاب کنید. برای مثال به شکل زیر توجه کنید:
ملاحظه می کنید که از این گزارش، تنها دو کار برای گزارش تحلیل انتخاب شده است. حال اگر تکمه «تحلیل کارها» را کلیک کنید با محاوره زیر روبرو می شوید:
ملاحظه می کنید که در این محاوره، گزینه ای اضافه شده است که با تیک زدن آن فقط سطرهای علامت گذاری شده در نظر گرفته می شود و به این ترتیب تحلیل کار تنها برای این دو رکورد انجام می شود.
سوال چالشی 2: به نظر می رسد عوامل متعددی باعث می شود تا شاخصهای همزمانی کارها اطلاعات دقیق و مفیدتری را در اختیار ما قرار دهد. تعدادی از این عوامل به شرح زیر است:
- تعداد و تنوع گردش کارها
- نوع کار
- تعداد کاربران (ذینفعان)
آیا می توانید عوامل دیگری را به این لیست اضافه کنید؟
سوال چالشی 3: به نظر شما چرا شاخصهای همزمانی کارها تنها برای کارهای پایان یافته نمایش داده می شود؟ به عبارت دیگر آیا شاخصهای همزمانی برای کارهای فعال بی معنی است؟ و اگر این طور است چرا؟
توجه کنید: نوع جستجو و گزارشگیری کاربر در معنی دار بودن شاخصهای همزمانی تاثیر اساسی دارد. به عبارت دیگر کاربر باید گزارش مناسبی را تولید کند تا انتظار شاخصهای همزمانی معنی دار از آن داشته باشد. معنی دیگر این حرف این است که اگر محتوای گزارش نامرتبط و نامناسب باشد، آنگاه شاخصها نیز معنی دار نبوده و اطلاعات مفیدی را به کاربر نخواهد داد.