ضمن تشکر از جناب آقای تاریوردی
دقیقا نکته همین جا است، اعضایی که پای قفسهها میروند فقط کتابهایی را میبینند که موجودند و در نگهداری نیستند و رزرو هم ندارند. به همین دلیل هیچوقت چنین مشکلی پیش نمیآید.
بحث رزرو نیز کلا همین است، در دنیای بیرون از کتابخانهها هم شما با چنین پدیدهای مواجه هستید، به عنوان مثال رزرو بلیط سینما، اتوبوس، قطار و هواپیما. در این گونه موارد هم شما جایی را رزرو میکنید و تا آخرین لحظه آن جا متعلق به شماست. فقط تاریخ انقضاء آنها با هم فرق میکند و در بسیاری از موارد حتی بدلیل آنکه لیست رزروی وجود نداشته این وسایل نقلیه با صندلی و یا کوپه خالی حرکت میکنند.
در واقع، این درخواست اصل رزرو از راه دور را زیر سوال میبرد. فرض کنید که درخواست سرکار خانم آستانه عملیاتی شود و فقط بتوان کتابهایی را رزرو کرد که امانت هستند. دانشجویی پس از جستجو از طریق اینترنت کتاب خود را یافته و موجود هم هست. حال این دانشجو که ساکن مشهد است، از آن سر شهر با تمامی مشکلات، خودش را به کتابخانه میرساند تا کتاب را امانت بگیرد، غافل از آنکه پیش پای او دانشجوی دیگری آنرا به امانت برده است. بفرمائید گناه این دانشجو چیست؟ آیا منظور از سرویس بهینه این است که همه اعضا را مجبور کنیم تا مانند چهل سال پیش مراجعه حضوری داشته باشند.
اصلا فرض کنید که یک کتاب امانت است و دارای لیست رزرو طولانی نیز میباشد، به عبارت دیگر چندین نفر آنرا رزرو کردهاند و در امانت است. اگر این سند به کتابخانه بازگشت داده شود، کتابداران میز امانت با آن چه رفتاری خواهند داشت؟ آیا آنرا به داخل قفسهها منتقل میکنند که در دسترس مراجعه کنندگان حضوری قرار گیرد. مسلما با این کار خودشان برای خودشان مشکل درست کردهاند.
باز بفرمایید دانشجویی که از مدتها قبل آن کتاب را رزرو کرده و بعد از تحمل هفتهها نوبتش فرا رسیده چه گناهی کرده که کتابدار میز امانت بگوید کتاب مورد نظر به امانت دیگری رفته و یا گم شده است. حتی در سیستمهای دستی چهل سال پیش هم یک لیست دستنویس به برد کتابخانه نصب میکردند که حاوی عناوین کتابهایی بود که اعضا، آنها را رزرو کرده بودند و به اعضا مهلت داده میشد که طی 2 روز برای گرفتن کتاب مورد نظر مراجعه کنند. حتی در آنزمان نیز مفهوم نگهداری، با روشهای سنتی وجود داشته است.
بنابراین مشکل جای دیگری است و با رزرو اسناد، تنها برای اسناد در امانت، مشکل حل نخواهد شد. بلکه بهتر است نوع نگاه به مسئله عوض شود و مدل کاری تغییر کند.
سلامت و پاینده باشید.